Balsamino(-glandulouso)
Impatiens glandulifera
Balsaminaceae
Autre noum : Barsamino.
Noms en français : Balsamine de l'Himalaya, Balsamine glanduleuse.
Descripcioun :Vaqui uno balsamino que nous vèn de l'Imalaia. Es une grando planto que trachis dins li lono e proche de ribiero. Se recounèis à si fueio dentado emé de glando roujo e groupado pèr 3 e mai. Li flour van de rose à pourpre. Coume pèr tóuti li basalmino, li fru madur peton dins li det.
Usanço :La planto douno lou bòmi, fai pissa e caga. Èi tambèn un antiseptique.
Port : Grango erbo
Taio : 1 à 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Impatiens
Famiho : Balsaminaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Juliet à óutobre
Liò : Ribiero
- Lono
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Sud
Ref. sc. : Impatiens glandulifera Royle, 1833
Gauche-d'aigo
Caltha palustris
Ranunculaceae
Àutri noum : Gauchet-d'aigo, Peirouleto, Bescuchèu, Erbo-dóu-marfoundemen.
Noms en français : Populage des marais, Caltha des marais.
Descripcioun :Au nostre, lou gauche-d'aigo se vèi soulamen en mountagno que i'agrado lis endré fres e bagna. Douno un pau d'èr à l'auriheto, Ficaria verna, emé si flour jauno, pamens li fueio soun eici redouno, en couor à la baso, ço qu'a douna li noum de peirouleto (pichot peiròu) e de bescuchèu (pichot bescue).
Usanço :La planto caup, coume lis àutris Ranunculaceae, de proutou-anemounino, pamens li jóuini fueio e flour podon èstre manjado. Autramen fau faire couire mant'un cop la planto o la faire seca. Èi counseiado pèr lucha contro lou mau d'os. Èi peréu sudourifico (erbo-dóu-marfoundamen), antispasmoudico e sedativo. Fretado sus la pèu levo la doulour e fai veni rouge (rubeficanto).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Caltha
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 Cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2300 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Riéu
- Prado umido
- Palun
- Sourgènt
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Caltha palustris L., 1753